Co z nowelizacją polityki rozwoju lotnictwa cywilnego?

Podczas XVII Europejskiego Kongresu Gospodarczego w Katowicach na jednym z paneli poświęconych lotnictwu w Polsce wywiązała się debata dotycząca zapowiadanej nowelizacji polityki rozwoju lotnictwa. Resort przekonuje, że do końca roku branża otrzyma gotowy dokument pod dyskusję. Jakie są oczekiwania poszczególnych stron w tej sprawie?

Projekt nowelizacji się przedłuża

Sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i pełnomocnik rządu do spraw budowy Centralnego Portu Komunikacyjnego Maciej Lasek odniósł się do kwestii zapowiadanej nowelizacji przyjętej w 2023 roku Polityki rozwoju lotnictwa cywilnego do 2030 roku (z perspektywą do 2040 r.). Jak wytłumaczył przedstawiciel resortu, przygotowania trwają dłużej, niż zakładano, ale cały czas trwają prace nad projektem.

Podtrzymał swoją tezę, iż strategia wymaga zmiany i dostosowania do tego, co dzieje się na rynku lotniczym.

– Poprzednia strategia była podporządkowana CPK, a z drugiej strony widzimy, że zdecydowana większość ruchu przewozowego jest obsługiwana na lotniskach regionalnych. Ponad 10 mln pasażerów w Krakowie - to drugie lotnisko w Polsce. Lotniska w Katowicach i Gdańsku konkurują, które jest trzecie i czwarte, jeśli chodzi o przewóz. Mi w tamtej starej strategii zabrakło pomysłu na to, jak wspierać lotniska regionalne, jak wykorzystać infrastrukturę. Nie traktujemy jej jako konkurencji dla lotniska krajowego, a jak uzupełnienie – argumentował Lasek.

Zwrócił również uwagę na konieczność uwzględnienia dużego zagrożenia w związku z niestabilnością geopolityczną. To wiąże się z kolejnymi problemami w przygotowaniu nowelizacji.

– Dużo się mówi, że lotniska cywilne powinny być przynajmniej gotowe do tego, żeby być wykorzystane w ramach podwójnego zastosowania – cywilnego i militarnego. Miejmy nadzieję, że to nie będzie potrzebne, ale o tym się mówi już nie tylko w Polsce, ale również na spotkaniach w UE. To jest kolejny element, o którym powinniśmy rozmawiać. Wiem, że wojsko ma duże potrzeby, chciałoby wykonywać operacje treningowe na lotniskach. Z drugiej strony mamy coś z czym od dłuższego czasu się borykamy, czyli hałas. Kilka takich operacji może zjeść nam cały zapas hałasu. To wymagałoby zmiany w przepisach, żeby loty samolotów wojskowych były wyłączone z kwoty hałasu dla danego lotniska. Kwestii nad którymi pracujemy jest wiele – wymieniał.

Zapowiedział jednak, że Ministerstwo Infrastruktury do końca roku chce przedstawić dokument do dyskusji, żeby branża miała wpływ na ostateczny kształt tej polityki.

Podniesienie tematu hałasu w kontekście wojska docenił Artur Tomasik - prezes zarządu Górnośląskiego Towarzystwa Lotniczego – zaznaczając przy tym, że GTL jest gotowy na współpracę z wojskiem, jednak to musi mieć budżet, aby opłacić te operacje.

Zwrócił również uwagę, że jego środowisku brak strategii zdaje się nie przeszkadzać, ponieważ Towarzystwo ma swoją strategię aktualizowaną co pięć lat, a także plan generalny mówiący o rozwoju na przestrzeni 20 lat.

– Mamy strategię do 2028 roku i do 2043. Mamy podstawowy CAPEX – to jest 1,5 mld zł do wydania do 2032 roku. Tylko w tym roku na inwestycję przeznaczamy 220 mln. Realizujemy pięć projektów, w tym ważny projekt dla rynku, to jest budowa multimodalnego węzła do przeładunku towarów i paliw w oparciu o bocznice kolejowe. Projekt został dofinansowany 2 lata temu. Ma dofinansowanie ponad 10 mln euro z funduszu UE. Budujemy bazę paliw do składowania jetA, ale będziemy chcieli ją również wykorzystywać jako bazę paliw zasilających porty w naszym otoczeniu – wskazywał Tomasik.

Zaznaczył ponadto, iż nie należy obawiać się o rentowność lotnisk i należy skupić się na tych, którzy na lotnisku będą operacje realizować, ponieważ produkt musi być sprzedawalny, co oznacza, iż to, co zostanie wybudowane, musi być atrakcyjne dla przewoźników.

Rośnie rola lotnisk regionalnych

Anna Midera – prezes zarządu Portu Lotniczego Łódź i prezes Związku Regionalnych Portów Lotniczych – konieczność nowelizacji popierała rosnącym znaczeniem regionalnych portów lotniczych.

Wskazała, że jeszcze 20 lat temu proporcje były odwrócone i 70 procent potrzeb obsługiwało lotnisko Chopina, a pozostałe 30 procent lotniska regionalne. Obecnie trend się odwrócił i wynosi 64 do 36. Trend może jeszcze rosnąć na korzyść regionalnych lotnisk z uwagi na dynamikę rozwoju „lowcostów” czy większej liczby czarterów.

– Połowa lotnisk to są lotniska deficytowe. My się borykamy z problemami, ale wkład, który dajemy dla gospodarki Polski jest duży, więc też oczekiwalibyśmy na inwestycje ze strony państwa, szczególnie do lotnisk, które nie posiadają udziałów ze skarbu państwa. W tym przypadku znajduje się akurat lotnisko w Łodzi – zaapelowała.

Dodała również, że liczy, iż przygotowywany przez Polskie Porty Lotnicze raport na temat znaczenia lotnisk dla gospodarki Polski uwzględni wkład regionalnych portów.

Łukasz Chaberski – prezes zarządu Polskich Portów Lotniczych – potwierdził, iż zamawiane i wykonywane raport oraz prognozy ruchu lotniczego dla wszystkich portów regionalnych Moza Mazowszem mają pokazać, jaki Polska ma potencjał i na co może się przygotować.

– Każdy z portów ma swój plan generalny i założenia biznesowe, ale te raporty, które przygotowujemy mają pokazać coś więcej – wartość dodaną. Nie zawsze jest tak, że port, który jest mniejszy, deficytowy, w ogólnym rozrachunku nie jest potrzebny – przekonywał.

Potrzebna uproszczona strategia

Prezes zarządu Buzz i dyrektor generalny Ryanair w Polsce – Michał Kaczmarzyk – zwracał z kolei uwagę, że nikt nie uwzględnia prywatnych przewoźników w dyskusjach, jednak zaznaczył również złe podejście do lotnisk regionalnych w obecnej strategii to tak naprawdę eliminacja tych lotnisk, a zarazem ignorancja ruchu lowcostowego, który stanowi w Polsce 70 procent ruchu.

Zaapelował również, by zaproponowana nowa strategia dotyczyła każdego lotniska, jednakże by była jak najbardziej konkretna, bez wchodzenia w zbędne szczegóły i analizy. Oczekiwaniem Kaczmarzyka jest dokument zwarty na 20 stronach, a nie ponad 200 – jak ma to miejsce obecnie. Z tym głosem zgodził się Maciej Lasek.

– Ta strategia na 250 stron to jest niezjadliwy dokument. Pamiętam że w 2023 roku, jak on był konsultowany, brałem udział w debacie dotyczącej tego dokumentu i w zasadzie wszystkie uwagi były przez wszystkich biorących udział w debacie zaadresowane podobnie: powinno być to maksymalnie uproszczone – przypomniał przedstawiciel resortu infrastruktury.